به جرات میتوان گفت هسته اصلی هر سازه ای سیم ها و کابل های آن سازه می باشند که همانند رگ برای بدن، با جریان الکتریسیته عبوری خود، به تغذیه سازه مادر خود می پردازند. با توجه به اهمیت ویژه این کابل ها، انواع مختلفی از آن ها طراحی و وارد بازار شده اند. یکی از انواع کابل های هادی الکتریسیته، کابل های آلومینیومی هستند که امروزه در درون بسیاری از تجهیزات محیط پیرامون ما، به کاررفته اند. این فلز نقره ای رنگ، چه ویژگی دارد که منجر به کاربرد گسترده آن در تولید کابل ها شده است؟ معایب استفاده از این فلز دردرون سیم های برق چیست؟ برای یافتن پاسخ این سوالات تا انتها این مقاله با کابل متال همراه باشد.
ویژگی های کابل آلومینیومی
کابل ها از سه قسمت هسته رسانا،عایق الکتریکی و غلاف تشکیل شده اند که نام گذاری کابل، براساس نوع فلز به کاررفته در آن می باشد و در کابل های آلومینیومی این هسته رسانا از جنس فلز آلومینیوم می باشد. یکی از مهم ترین ویژگی های این فلز نقره ای رنگ که منجر به کاربرد گسترده آن در حوزه برق و الکترونیک شده است، چگالی و وزن کم آن می باشد که منجر به انتقال و نصب آسان تر این نسل از کابل ها شده است؛ به علاوه ، فلز آلومینیوم دارای مقاومت الکتریکی پایین و رسانایی الکتریکی 60 می باشد که این خود از دلایل استفاده از این فلز در ساخت کابل های فشار برق قوی و توزیع برق می باشد. فلز آلومینیوم نسبت به رقیب خود ، یعنی فلز مس، دارای قیمت پایین تری است؛ به همین دلیل سازندگان می توانند به راحتی و بدون نگرانی از سرقت انها، از این نوع از کابل ها در مکان های عمومی استفاده نمایند.عایق نیز از اهمیت بالایی در تولید کابل ها برخوردار است؛ به گونه ای که عایق کاری خوب یک کابل، منجر به جلوگیری از نشتی برق و وقوع اتش سوزی خواهد شد.
سطح مقطع کابل های با جنس آلومینیوم از 0.3 تا 800 میلی متر متغیر است که بسته به نوع کابرد و نیاز، سازنده می تواند کابل مد نظر خود را انتخاب نماید. هرچه سطح مقطع کابل بیشتر باشد، رسانایی کابل نیزبیشتر خواهد بود.
معایب کابل آلومینیومی
درست است که کابل های آلومینیومی با وزن پایین و قیمت مقرون به صرفه خود توانسته اند جایگاه خوبی را در حوزه ساخت و ساز کسب نمایند، اما باید توجه داشت که این کابل ها نیز همانند سایر ابزار و وسایل دارای معایب خاص خود می باشند. اکسیداسیون آسان و سریع با هوا، از مهم ترین معایب فلز نقره ای رنگ آلومینیوم می باشد که منجر به ایجاد لایه ای سخت از جنس اکسید الومینیوم برروی رسانا و کاهش رسانایی کابل می شود. البته با ایجاد عایق هایی ضخیم و باکیفیت برای کابلها، تا حدی میتوان از این نقص جلوگیری نمود. فلز الومینیوم نسبت به مس، دارای ضریب انبساط گرمایی بالایی می باشد؛ این امر منجر می شود تا کابل های مسی در دماهای مختلف، دچار اختلاف سایز قابل توجهی شوند؛ بنابراین بهتر است تا از این نوع از کابل ها در مکان هایی که دما متغییری دارند، نظیر ساختمان های مسکونی، استفاده نشود. کابل های ساخته شده از آلومنیوم در مقایسه با کابل های مسی، از انعطاف پذیری ناچیزی برخوردار هستند.
انواع کابل آلومینیومی
کابل های آلومینیومی دارای انواع گوناگونی می باشند که هرکدام براساس نوع ساختار خود، کاربرد های گوناگونی دارند.
کابل آلومینیومی زمینی
یکی از انواع کابل های الومینیومی، کابل های آلومینیومی زمینی می باشند. این نوع از کابل ها برای عبور ولتاژهای بالا (حدود 0.6 تا 1 کیلو وات) در زیر زمین ساخته شده اند. این نوع از هادی های الکتریسیته، براساس تعداد رشته های آلومینیوم به کار رفته در داخل خود، درانواع 2، 3 و یا 4 رشته تولید می شوند. این کابل ها در پروژه های انتقال نیرو بسیار کاربرد دارند.
کابل آلومینیومی هوایی
همان گونه که از نامشان نیز مشخص است، این نوع از کابل ها مختص انتقال نیرو در محیط های باز می باشند؛ بنابراین در دکل های برق و تیرهای برق، بسیار پرکاربرد هستند. کابل های الومینومی هوایی داری 3 نوع مختلف می باشند. نوع ACC که در ولتاژ های متوسط و پایین با تنش مکانیکی کم کاربرد دارد. نوع AAAC در ولتاژ های پایین و متوسط با تنش مکانیکی بالا کاربرد دارند . این نوع از کابل های آلومینیومی هوایی، آلیاژ می شوند. در نوع ACSR مفتول الومینومی در اطراف رشته فولادی قرار گرفته است. این نوع از کابل ها نیز ، مختص ولتاژ متوسط می باشند.
کابل آلومینیومی زره دار
معمولا لایه ای از جنس فولاد اطراف این کابل را گرفته است که تحت عنوان زره کابل شناخته می شود. کابل های آلومینیومی زره دار برای استفاده از درمکان هایی که امکان فشار و صدمات فیزیکی بسیار بالاست، طراحی شده اند. این لایه به اصطلاح زره مانند، کابل را از اکسیداسیون، اشعه ماورائ بنفش، گرما و رطوبت و … نیز حفظ می کند.
کابل آلومینیومی خود نگه دار
پوششی از جنس پلی اتیلن در اطراف این کابل وجود دارد. در مکان هایی که سیم های هوایی لخت در معرض محیط خطرناک مانند دکل های برق یا درخت و … وجود دارند، به منظور افزایش ایمنی و جلوگیری از وقوع حوادث غیر مترقبه، استفاده از کابل های آلومینیومی خود نگه دار توصیه می شود. این کابل ها قابلیت تحمل فشار برق قوی را دارند و در انواع 4رشته، 5 رشته و 6رشته تولید و وارد بازار می شوند.
کلام اخر
همان گونه که ذکر شد، کابل های آلومینیومی یکی از پرکاربرد ترین کابل ها در ساخت سازه های گونگون می باشند و توانسته اند به رقیبی قدرتمند برای کابل های مسی تبدیل شوند. فلز آلومینیوم به دلیل چگالی کم و قیمت به صرفه، در بسیاری از مواقع، به فلز مس ترجیح داده می شود . اما نباید از خاصیت اکسیداسیون بالا و ضریب انبساط حرارتی فوق العاده بالا این فلز که خود می تواند منجر به وقوع آتش سوزی و حوادث گوناگون شود نیز، غافل شد. امیدواریم با ارائه این مقاله، توانسته باشیم تا دانش شما را در زمینه کابل های آلومینیومی افزایش دهیم.
بدون دیدگاه